Президент фармони билан, мактабларда ўзбек тили фанидан дарс беруви ва миллий баҳолаш тизимида тегишли сертификатга эга ўқитувчиларга ҳар ойда тариф ставкасига нисбатан 50% миқдорида устама тўланади.
Шерзодхон Қудратхўжа яшаб турган мамлакати тилини билмайдиганлар ҳақида айтган фикрлари кўплаб муҳокамаларга сабаб бўлди. Давлат Умаров ўз мақоласида жамиятда бўлинишларга йўл қўйиб бўлмаслиги ва муаммоларни ечишда масъулиятни олишдан қочмаслик муҳимлиги ҳақида мулоҳаза қилади.
Пекинда ўтган Ўзбекистон-Хитой таълим форумидаги экран ва баннер ёзувларида ўзбек эмас, балки рус тилидан фойдаланилгани жамоатчиликда савол уйғотди. Олий таълим вазирлигининг «Газета.uz»га маълум қилишича, «қулайлик нуқтаи назаридан форумнинг расмий тили хитой ва рус тиллари этиб белгиланган».
2024 йил якунигача Ўзбекистоннинг хориждаги дипломатик ваколатхоналари ҳузурида ўзбек тили курслари ташкил этилади. Шунингдек, хорижий давлатларда «Ўзбек академияси» («Uzacademy») интернет платформаси ишга туширилади.
Президент Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон халқини Ўзбек тили байрами билан табриклади. Давлат тилини ривожлантириш бошқа тиллар ва маданиятлар ривожи билан уйғунликда кўриб чиқилишини таъкидлади. Шунингдек, у лотинчадаги алифбони такомиллаштиришда жамоатчилик фикрини инобатга олиш зарурлигини қайд этди.
Шавкат Мирзиёевнинг сўзларига кўра, «менинг фарзандим чет тилларини биладию, она тилини билмайди, деган гап Янги Ўзбекистонга маъқул эмас». «Чет тилини билиши керак, лекин она тилини билишга мажбур», — дея қўшимча қилди президент.
Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида хорижлик фуқаролар учун «Ўзбек мактаби» очилди. Тайёрлов курсларида ўзбек тили ўрганувчилар хоҳишига кўра кичик, ўрта гуруҳларда ёки индивидуал тарзда ўргатилади.
Яккасарой ҳокимлиги пешлавҳасидаги матн атайлаб хатолар билан ёзилган Ikkichi дўконини «Давлат тили тўғрисида»ги қонунни бузгани учун огоҳлантирди. Бренд асосчиси Паҳлавон Турдиев «Газета.uz»га берган интервьюсида Ikkichi номидан: «Bugn oqutuv4m kankretniy ikki q6ydi dnevnigimga», дея изоҳ берди.
3 июлга келиб ўзбекча Wikipedia`га 150 мингдан ортиқ ўзбек тилида мақолалар жойланди ва у рейтингда 58 ўринда кетмоқда. WikiStipendiya лойиҳаси бошлангандан кейин 4247 та мақола қўшилган. Ушбу мақолаларнинг деярли барчаси бот ёрдамида эмас, балки фойдаланувчилар томонидан яратилгани айтилмоқда.
Комил Алламжонов ТikTok компанияси вице-президенти Тео Бертрамга тармоқни Ўзбекистон қадриятлари ва минталитетига мослаш таклифини билдирди. Компания масъуллари эса унинг таклифларини инобатга олиниши қаторида, TikTok`га ўзбек тилини ҳам киритишга тайёрлигини маълум қилган. Тармоқ ҳануз узилишлар билан ишлаяпти.
Чирчик шаҳар ҳокимлиги матбуот котиби Фаҳриддин Қодиров ижтимоий тармоқлардаги изоҳларидан кейин ишдан олинди. АОКАнинг таъкидлашича, у давлат хизматчисининг ахлоқий меъёрлари ва кодексини бузган.
Чирчиқ маъмурияти жамоат жойларида ўзбек ва рус тилларида тез-тез ишлатиладиган сўзлар акс этган варақалар жойлаштириб, ўзбек тилидаги сўзлардан фойдаланишга чақирди. Ҳокимият хабарига кўра, Ўзбек тили куни арафасида ўтказилаётган «челленж»дан мақсад — ўзлашма сўзлар ўрнига ўзбек тилидаги сўзларни ишлатишни тарғиб қилишдан иборат.
Россия пойтахтидаги «Лесопарковая» метро бекатида ўзбек ва тожик тилларидаги йўл кўрсаткичлар пайдо бўлди. Мазкур бекатдан миграция марказига автобуслар қатнови мавжуд.
Ижтимоий тармоқларда «Толибон» ҳаракати Афғонистон ҳудудида ўзбек тилининг ўқитилишини тақиқлагани,бир қатор ўзбек муаллифлар асарлари йўқ қилинаётгани ҳақида хабарлар тарқалди. Ўзбекистон ТИВ «Толибон» расмий раҳбарияти билан бўлиб ўтган суҳбати чоғида «ушбу ахборотнинг ҳақиқатга зидлиги»ни таъкидлади. Вазирлик «Толибон» вакили ўзбек тили, пушту ва дари тиллари билан бир қаторда, бундан буён ҳам Афғонистоннинг расмий тилларидан бири бўлиб қолишини тасдиқлаганини маълум қилди.
Ҳукумат лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига ўтишни тезлаштириш бўйича топшириқ берди. 1 августга қадар давлат органлари барча кўчалар, пешлавҳалар ва турли блакларнинг лотин ёзувида бўлишини таъминлаши керак. Олдинроқ ушбу вазифани 2022 йил декабрига қадар бажариш кўзланган эди.
Янги ўқув йилидан «Ўзбек тили»ни ўқитишда 4 кўникмага таянилади. Энди таълим тили ўзга тилда бўлган синфларда давлат тили — ўзбек тили ҳам чет тили каби ўргатилади. Миллий ўқув дастури асосида ўзга миллат вакиллари учун 2-синф «Ўзбек тили» дарслиги яратилди.
Давлат тили тўғрисидаги баҳс ва мунозараларда турли хил хорижий мамлакатларнинг бу борадаги қонунчилиги ва талаблари мисол қилиб келтирилмоқда. «Газета.uz» колумнисти Комил Жалилов ушбу давлатлар тажрибасини fact-checking асосида таҳлил қилди.
Олий Мажлис Қонунчилик палатасида давлат органларига фақат давлат тилида мурожаат қилиш таклифи маъқулланмаганлиги ижтимоий тармоқларда ва депутатлар орасида қизғин баҳс-мунозараларга сабаб бўлмоқда. Давлат тили мақоми бўйича халқаро тажриба, ўзбек тилини ўрганиш бўйича шароитлар ва давлат тили мавқеи тўғрисида — «Газета.uz» колумнисти Комил Жалиловнинг мақоласида.
Олий Мажлис Қонунчилик палатасида Ўзбекистон давлат идораларига мурожаат давлат тили — ўзбек тилида бўлиши кераклиги ҳақидаги таклиф мақулланмади. Депутат Дониёр Ғаниев давлат тили ўз номи билан давлатнинг фуқаролар билан расмий мулоқот тили бўлиши кераклигини таъкидлади. Шунингдек, у давлат тили тўғрисидаги қонуннинг ижросини таъминлашнинг самарали механизмини ишлаб чиқиш кераклигини айтди.
«Миллий тикланиш» фракцияси раиси Алишер Қодиров давлат тили тўғрисидаги қонун лойиҳаси ҳеч қайси миллат вакилини камситмаслигини, «лекин бу меҳрибонлик ўзимизни камситиш ҳисобига бўлмаслиги керак"лигини таъкидлади. Депутат Расул Кушербаев масала фақатгина давлат тилида иш юритиш ҳақида кетаётганлигини эслатди. «Кўп миллатли мамлакатда давлат тили масаласини фақат қайсидир миллат тақдири билан боғлайвериш нотўғри», — дейди у.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг